Ψάχνετε κάτι;

Τετάρτη 4 Ιουλίου 2012

Ο μικρός πρίγκιπας (στον βασιλιά)


Μόλις πρόσφατα είχα την τύχη (ευχαριστώ Λένα), ν' αποκτήσω αυτό το μικρό πλην υπέροχο βιβλιαράκι! Ο μικρός πρίγκιπας (Le Petit Prince) του Γάλλου Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ (Antoine de Saint-Exupéry).
Μιλάμε για μια έκδοση που πρωτοκυκλοφόρησε στα Γαλλικά το 1943 παρακαλώ και ήταν το 7ο στη σειρά βιβλίο του συγγραφέα! Από τότε, η αναγνώρισή του, ήταν πολύ μεγάλη και διεθνής βέβαια.
Αν και πρωτολανσαρίστηκε κυρίως ως "παιδικό" διήγημα, σύντομα διαφάνηκε ο διαφορετικός χαρακτήρας του που, εμφανώς θα έλεγα, απευθυνόταν περισσότερο σε μεγαλύτερες ηλικίες τελικά. Ο "παιδικός" τρόπος γραφής του όμως, ομολογουμένως, παραπέμπει αρχικά αλλού τον αναγνώστη.

Εδώ, αποφάσισα να αναδημοσιεύσω ένα σχετικά μικρό μόνο απόσπασμα απ' όλο το βιβλίο. Είναι ολόκληρο το 10ο κεφάλαιό του, εκεί δηλαδή που μας αναφέρει την επίσκεψη αυτού του "ιδιόμορφου" μικρού μας πρίγκιπα, σ' έναν από τους "γειτονικούς" του, μικρούς, μα πάρα πολύ μικρούς όμως πλανήτες που τον κατοικεί, όλος κι όλος, ένας... "βασιλιάς"!
Το 10ο κεφάλαιο έχει και μια ακόμα "ιδιαιτερότητα". Είναι το 1ο κεφάλαιο του βιβλίου που, η "αφήγηση", ξεκινά να γίνεται σε 1ο πρόσωπο από τον ίδιο πια τον μικρό μας πρίγκιπα!
Την επιλογή του συγκεκριμένου αποσπάσματος δεν την έκανα βέβαια τυχαία. Αντιθέτως, το επέλεξα ακριβώς επειδή το θεωρώ ένα από τα πιο ωραία του, με τα πιο άμεσα αλλά και έμμεσα νοήματα. Η δε διαχρονικότητά του, θεωρώ ότι θα μπορεί να γίνει εύκολα διακριτή σχεδόν απ' τον καθένα αναγνώστή του!

Όμως, νομίζω ότι αρκετά προλόγισα. Καιρός να "μιλήσει" το ίδιο το έργο!
Καλή "διαμονή" λοιπόν, μαζί με τον μικρό μας πρίγκιπα, στον... πλανήτη του βασιλιά!

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ
Βρισκόταν στην περιοχή που σχημάτιζαν οι αστεροειδείς 325, 326, 327, 328, 329 και 330.
Άρχισε, λοιπόν να τους επισκέπτεται για να βρει εκεί κάποια απασχόληση κι ακόμη για να μορφωθεί.
Στον πρώτο κατοικούσε ένας βασιλιάς. Ο βασιλιάς καθόταν στο θρόνο του ντυμένος με πορφύρα κι ερμίνα, πάνω σ' έναν πολύ απλό κι ωστόσο μεγαλόπρεπο θρόνο.
- Α! Να ένας υπήκοος, φώναξε ο βασιλιάς, μόλις φάνηκε ο μικρός πρίγκιπας.
Κι ο μικρός πρίγκιπας αναρωτήθηκε:
- Πώς μπόρεσε να μ' αναγνωρίσει, αφού ποτέ του δεν μ' είχε ξαναδεί!
Δεν ήξερε πως για τους βασιλιάδες, ο κόσμος είναι πολύ απλοποιημένος. Όλοι οι άνθρωποι είναι υπήκοοι.
- Έλα πιο κοντά για να σε δω καλύτερα, είπε ο βασιλιάς, που ένιωθε πολύ περήφανος που επιτέλους είχε γίνει στ' αλήθεια βασιλιάς για κάποιον.
Ο μικρός πρίγκιπας κοίταξε ολόγυρά του για να βρει μέρος να καθίσει, μα όλος ο πλανήτης ήταν πιασμένος από την ερμίνα της υπέροχης κάπας του βασιλιά. Έτσι απόμεινε ορθός και, καθώς ήταν κουρασμένος, χασμουρήθηκε.
- Είναι αντίθετο με το πρωτόκολλο να χασμουριέται κανείς μπροστά σ' ένα βασιλιά. Σου το απαγορεύω.
- Δεν κατάφερα να συγκρατήσω το χασμουρητό μου, απάντησε ο μικρός πρίγκιπας. Έχω κάνει ένα μακρινό ταξίδι και δεν έχω κοιμηθεί...
- Τότε, του είπε ο βασιλιάς, σε διατάσσω να χασμουρηθείς. Έχει περάσει πάρα πολύς καιρός από τότε που είχα δει κάποιον να χασμουριέται. Το χασμουρητό για μένα είναι κάτι σπάνιο, κάτι το αξιοπερίεργο. Εμπρός! Τράβα ένα χασμουρητό. Είναι διαταγή.
- Αυτό με φοβίζει... δε μπορώ να χασμουρηθώ πάλι... έκανε ο μικρός πρίγκιπας κατακόκκινος.
- Χμ! Χμ! Απάντησε ο βασιλιάς. Τότε σε... σε διατάσσω άλλοτε να χασμουριέσαι κι άλλοτε να...
Τραύλιζε κάπως και φαινόταν μπερδεμένος. Γιατί ο βασιλιάς επέμενε στο βασικό αξίωμα ότι το κύρος του έπρεπε να γίνεται σεβαστό. Δεν ανεχόταν την ανυπακοή. Ήταν ένας απόλυτος μονάρχης. Όμως, καθώς ήταν και πολύ καλός, έδινε λογικές διαταγές.
- Αν έδινα διαταγή σ' ένα στρατηγό, συνήθιζε να λέει, να μεταμορφωθεί σε πουλί της θάλασσας, σε γλάρο ας πούμε, και αν ο στρατηγός δεν εκτελούσε την εντολή, γι' αυτό δεν θα έφταιγε εκείνος . Το λάθος θα ήταν δικό μου.
- Μπορώ να καθίσω; ρώτησε δειλά - δειλά ο μικρός πρίγκιπας.
- Σε διατάζω να καθίσεις, του απάντησε ο βασιλιάς, μαζεύοντας με μια μεγαλόπρεπη κίνηση μια άκρη από την ερμίνα της κάπας του.
Η κατάπληξη του μικρού πρίγκιπα μεγάλωνε ολοένα και πιο πολύ. Ο πλανήτης ήταν μικροσκοπικός. Πάνω σε τι, λοιπόν, μπορούσε να βασιλεύει;
- Μεγαλειότατε, του είπε, σας ζητάω συγνώμη, αλλά θα ήθελα να σας ρωτήσω...
- Σε διατάζω να ρωτήσεις, βιάστηκε να πει ο βασιλιάς.
- Μεγαλειότατε, πάνω σε τι βασιλεύετε;
- Πάνω σε όλα αυτά... απάντησε ο βασιλιάς με μια πολύ μεγάλη απλότητα.
- Πάνω σε όλα;
Με μια διακριτική χειρονομία, ο βασιλιάς έδειξε τον πλανήτη του, τους άλλους πλανήτες και τ' αστέρια.
- Πάνω σ' όλ' αυτά; είπε ο μικρός πρίγκιπας.
- Πάνω σ' όλ' αυτά, απάντησε ο βασιλιάς γιατί δεν ήταν μόνο απόλυτος μονάρχης, αλλά ήταν κι ένας μονάρχης παγκόσμιος.
- Και τ' αστέρια σάς υπακούνε;
- Και βέβαια, του αποκρίθηκε ο βασιλιάς. Υπακούνε αμέσως. Δεν ανέχομαι την απειθαρχία.
Μια τέτοια εξουσία θάμπωσε το μικρό πρίγκιπα, αφήνοντάς τον κατάπληκτο. Αν την είχε ο ίδιος, θα μπορούσε να παρακολουθήσει όχι μόνο σαραντατέσσερα αλλά εβδομηνταδυό ή μάλιστα εκατό ή και διακόσια ηλιοβασιλέματα μέσα στην ίδια μέρα, χωρίς ποτέ να μετακινήσει πιο πέρα την καρέκλα του. Και όπως ένιωθε λίγο θλιμμένος, καθώς ξανάφερε στη θύμησή του το δικό του εγκαταλειμμένο μικρό πλανήτη, τόλμησε να ζητήσει μια χάρη από το βασιλιά:
- Θα 'θελα να δω ένα ηλιοβασίλεμα. Κάνετέ μου τη χάρη... Διατάξτε τον ήλιο να βασιλέψει...
- Αν έδινα διαταγή σ' ένα στρατηγό να πετάξει από ένα λουλούδι σε κάποιο άλλο, όπως μια πεταλούδα ή να γράψει μια τραγωδία ή να γίνει θαλασσινό πουλί κι αν ο στρατηγός δεν εκτελούσε τη διαταγή που πήρε, ποιος θα 'ταν ο φταίχτης;
- Εσύ θα 'σουν, απάντησε με σταθερή φωνή ο μικρός πρίγκιπας.
- Σωστά. Δεν μπορούμε να ζητάμε από κάποιον παρά μονάχα αυτά που μπορεί να δώσει. Πάνω απ' όλα, το κύρος στηρίζεται στη λογική. Αν διατάξεις το λαό σου να πάει να πέσει στη θάλασσα, θα επαναστατήσει. Έχω το δικαίωμα να απαιτώ υπακοή, γιατί οι διαταγές μου είναι λογικές.
- Λοιπόν, τι θα γίνει με το ηλιοβασίλεμα; υπενθύμισε ο μικρός πρίγκιπας, που ποτέ δεν ξεχνούσε μια ερώτηση που είχε κάνει.
- Το ηλιοβασίλεμά σου θα το έχεις. Θα το απαιτήσω. Μα, στα πλαίσια της διακυβέρνησης μου, θα περιμένω μέχρι να έρθουν ευνοϊκές συνθήκες.
- Και πότε θα γίνει αυτό; ζήτησε να μάθει ο μικρός πρίγκιπας.
- Χμ! Χμ! Του απάντησε ο βασιλιάς, αφού συμβουλεύτηκε ένα χοντρό ημερολόγιο... χμ! χμ! Αυτό θα γίνει κατά... περίπου... απόψε, κατά τις επτά και σαράντα! Και τότε θα δεις πόσο πρόθυμα με υπακούν.
Ο μικρός πρίγκιπας χασμουρήθηκε. Τον κυρίευε μελαγχολία καθώς θυμόταν τα ηλιοβασιλέματα που είχε χάσει. Άλλωστε, είχε αρχίσει κιόλας να βαριέται κάπως.
- Δεν έχω πια να κάνω τίποτε εδώ, είπε στο βασιλιά. Θα πρέπει να φύγω!
- Μη φεύγεις, απάντησε ο βασιλιάς, ήταν βλέπεις τόσο περήφανος που είχε έναν υπήκοο. Μη φεύγεις, θα σε κάνω υπουργό!
- Υπουργό, σε τι;
- Υπουργό... της Δικαιοσύνης!
- Μα δεν βρίσκεται κανείς εδώ για να τον δικάσω!
- Ποτέ δεν ξέρει κανείς, του είπε ο βασιλιάς. Δεν έχω κάνει ακόμη το γύρο του βασιλείου μου. Είμαι πολύ γέρος, δεν υπάρχει τόπος για την καρότσα μου και το περπάτημα πολύ με κουράζει.
- Όμως εγώ έχω δει κιόλας, είπε ο μικρός πρίγκιπας που έσκυψε για να ρίξει μια τελευταία ματιά στην άλλη μεριά του πλανήτη. Δεν υπάρχει κανείς εκεί κάτω...
- Τότε, λοιπόν, θα δικάζεις τον ίδιο τον εαυτό σου, απάντησε ο βασιλιάς. Είναι πολύ πιο δύσκολο να κρίνεις ο ίδιος τον εαυτό σου, απ' όσο να σε κρίνουν οι άλλοι. Αν τα καταφέρεις να τον κρίνεις σωστά, αυτό θα σημαίνει πως είσαι ένας αληθινά σοφός.
- Εγώ, είπε ο μικρός πρίγκιπας, μπορώ να κρίνω τον εαυτό μου όπου και να 'ναι. Δεν χρειάζεται να είμαι εδώ.
- Χμ! Χμ! Είπε ο βασιλιάς. Έχω βάσιμες υποψίες πως, σε κάποια μεριά του πλανήτη μου, βρίσκεται ένας γερο-ποντικός. Τον ακούω τη νύχτα. Θα μπορείς, λοιπόν, να δικάζεις αυτό το γερο-ποντικό. Πότε - πότε θα τον καταδικάζεις σε θάνατο. Έτσι η ζωή του θα εξαρτιέται από την κρίση σου. Αλλά και κάθε φορά θα του δίνεις χάρη, έτσι για να τον έχεις και γι' άλλη δίκη. Δεν υπάρχει παρά ένας μονάχα.
- Εμένα καθόλου δε μ' αρέσει να καταδικάζω σε θάνατο, απάντησε ο μικρός πρίγκιπας. Νομίζω, λοιπόν, ότι θα πρέπει να φύγω.
- Όχι, είπε ο βασιλιάς.
Όμως ο μικρός πρίγκιπας, που είχε τελειώσει τις προετοιμασίες του, μη θέλοντας να στεναχωρήσει το γερο-μονάρχη, είπε:
- Αν η Μεγαλειότητά σου θα 'θελε να την υπακούν πρόθυμα, θα 'πρεπε να μου δώσει μια διαταγή λογική. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να με διατάξει να φύγω σ' ένα λεπτό. Μου φαίνεται πως οι συνθήκες είναι ευνοϊκές...
Καθώς ο βασιλιάς δεν έδινε καμιά διαταγή, ο μικρός πρίγκιπας δίστασε στην αρχή. Ύστερα, αφού αναστέναξε, ξεκίνησε να φύγει.
- Θα σε κάνω πρεσβευτή μου, βιάστηκε τότε να του φωνάξει ο βασιλιάς, με μεγαλόπρεπο ύφος εξουσίας.
«Πολύ παράξενοι είναι οι μεγάλοι», είπε από μέσα του ο μικρός πρίγκιπας, καθώς συνέχιζε το ταξίδι του.

Το βίντεο - απόσπασμα εδώ, είναι από μια υπέροχη ταινία κινουμένων σχεδίων που είχε προβληθεί σε κανάλι της Ελληνικής τηλεόρασης με αυθεντικής απεικόνισης σκίτσα και ελληνικούς προφορικά διαλόγους με θέμα την ιστορία του μικρού πρίγκιπα. Το παραθέτω δε, ακριβώς επειδή περιέχει και την ιστορία μας. Αυτή δηλαδή του 10ου κεφαλαίου του βιβλίου, με την επίσκεψη του μικρού μας πρίγκιπα στον μικρό πλανήτη του βασιλιά.
Διευκρίνιση:
Η πλήρης διάρκεια του αποσπάσματος είναι κανονικά 10':00". Επειδή όμως η ιστορία μας είναι μόνο 3':20", εμπεριέχεται μεταξύ του 5':00" και 8':20". Έτσι, το έβαλα να παίξει αρχικά μόνο αυτό το κομμάτι που αφορά στενά την ιστορία μας. Μπορείτε ωστόσο μετά, να δείτε δυναμικά όποιο άλλο μέρος του θέλετε.


Αξιολόγηση:
{["Useless", "Boring", "Need more details", "Perfect"]}

3 σχόλια:

  1. Καλησπέρα,
    όντως ένα παραμύθι για μεγάλους,διαβάζοντας το συγκεκριμένο απόσπασμα μου ήρθε στο μυαλό η φράση,τελικά όντως,
    "το ψάρι βρωμάει απο το κεφάλι",
    το συγκεκριμένο ψάρι βέβαια έχει στους ώμους του ένα σοφό κεφάλι,
    κι αναρωτιέμαι,μήπως ο Βασιλιάς έγινε τόσο σοφός-σωστός γιατί δεν είχε κανέναν
    υπουργό-σύμβουλο δίπλα του..???
    Απο την άλλη,η σοφία του Βασιλιά βασίζεται στην απλή κατανόηση της πραγματικότητας και όχι στην έπαρση της "εξυπνάδας"του και της εξουσίας που κατέχει...
    Ίσως ένα αντίτυπο στους "βασιλιάδες" αυτού του κόσμου να ήταν καλή κίνηση...αλλά δεν ξέρω αν αξίζουν έστω και το σάλιο για το γραμματόσημο....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Οι σημερινοί (και όχι μόνο σημερινοί βέβαια) "βασιλιάδες" απανταχού στον γνωστό μας κόσμο, ανεξαρτήτως του ονομαστικού κατά κόσμο τίτλου τους μάλιστα, μόνο ως προς το ακριβώς αντίθετο σχετίζονται με τον εδώ "βασιλιά" μας. Θεωρώ δε ότι αυτό ακριβώς είναι ένα από αυτά που "χτυπάει" με τον τρόπο του το "παραμύθι" μας!
      Η σχέση απλού ανθρώπου ως υπηκόου και απλού πάλι ουσιαστικά ανθρώπου ως βασιλιά εύκολα αναλύεται στο πρίσμα μιας καθημερινότητας, ως η σχέση του μάταιου με το εφικτό, του επιθυμητού με το ανούσιο κλπ και μάλιστα η ανταλλαγή των μεταξύ τους ρόλων στο θεατρικό που ξεδιπλώνεται από την φαντασία μας παίρνει σάρκα και οστά σχεδόν σε κάθε πρόταση, σε κάθε νέα ανάγνωση του ίδιου κειμένου. Αυτό ίσως είναι και το μεγαλύτερο επίτευγμα σε γραφές αυτής της "τεχνικής" ή καλύτερα αυτής της φιλοσοφίας.

      Διαγραφή
  2. Το βιβλίο αυτό είναι γεμάτο από πετυχημένες αλοιγορίες και μόνο παιδικό δεν το χαρακτηρίζω.Αλλά μακάρι να το διαβάζουν τα παιδιά και να καταλαβαίνουν ποια είναι τα σημαντικά πράγματα στη ζωή.Όσο για τους βασιλιάδες παντός τύπου όπως είπε και ο Σοφοκλής δεν υπάρχει βασιλιάς όταν δεν υπάρχουν υπήκοοι.!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ε, μη σας κομπλάρω! Μιλήστε ελεύθερα! ;-)